Zamek w Iłży

Na przełomie XIII i XIV wieku na terenie obecnego Starego Miasta oddalonego o 2km od dzisiejszej Iłży, znajdowała się obronna drewniana siedziba biskupów krakowskich. Siedziba ta po zniszczeniach wojennych została w początkach XIV wieku opuszczona i uległa ruinie, a biskup Jan Grot wzniósł na sąsiednim wzgórzu nowy murowany zamek. Prawdopodobnie w tej fazie budowy założenie składało się z cylindrycznej wieży i obwodowego muru, z bramą od strony zachodniej. Zamek składał się z właściwego zamku wysokiego i zamku niskiego (od strony północnej) oraz podzamcza.

Cylindryczna wieża z kamienia posiadała wejście na wysokości murów obwodowych.

Zamek w ciągu wieków był kilkukrotnie rozbudowywany przez kolejnych biskupów, między innymi Floriana z Mokrska, Jana Konarskiego, Filipa Padniewskiego i Marcina Szyszkowskiego. Podczas tych przebudów zamek uzyskał formę trójkątnego założenia zamku właściwego oraz przylegającego do niego od północy przedzamcza.

Następni właściciele zamienili go w rezydencję renesansową. Zamek gościł Władysława Jagiełłę, Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta Starego, Zygmunta III Wazę i Władysława IV. W lochach zamkowych więzieni byli heretycy.

W XV wieku zamek uzyskał wzmocnioną wieżę bramną, do której prowadził most,

a w XVI wieku gruntowna przebudowa przekształciła zamek w renesansową rezydencję. To wtedy powstała większość zabudowań przylegających do murów obwodowych, a przedzamcze otoczono(bastejowymi) fortyfikacjami. Na początku XVII wieku jeszcze raz przebudowano nieznacznie założenie, głównie sprowadziło się to do modernizacji umocnień przedzamcza.

W 1655 roku podczas najazdu Szwedów zamek został uszkodzony, potem zniszczenia powiększyły ataki wojsk Rakoczego. W 1670 roku biskup Andrzej Trzebicki odbudował twierdzę.

Kiedy w 1788 roku zamek przeszedł na własność rządu austryjackiego, zaniedbywany zaczął niszczeć. Austryjacy urządzili tu mieszkania dla urzędników, a potem szpital wojskowy. Później na zamku organizowano zabawy publiczne, a pożar, który wybuchł po jednej z nich, na początku XIX w., całkowicie strawił zamek. Mieszkańcy Iłży stopniowo rozbierali ruiny, a kamień wykorzystywali do własnych budów.

Obecnie na zamku odbywają się coroczne turnieje rycerski. Ma to miejsce każdego roku w drugiej połowie czerwca.