Bolesław IV Kędzierzawy   (ok. 1121-1173) – książę mazowiecki od 1138, w Krakowie, na Kujawach, Gnieźnie i Kaliszu od 1146, w Sandomierzu od 1166, książę zwierzchni Polski w latach 1146-1173. Był czwartym pod względem starszeństwa synem Bolesława III Krzywoustego, a trzecim z jego drugiego małżeństwa z Salomeą z Bergu. Dokładna data jego narodzin nie jest znana. Obecnie najczęściej przyjmuje się, że przyszedł na świat około 1121 roku (między 1120 a 1122). Bolesław był już w chwili śmierci ojca w pełni sprawnym do objęcia rządów w wydzielonej mu testamentem przez ojca dzielnicy mazowieckiej. Nie wiemy dokładnie, jaki kształt miało otrzymane wówczas władztwo, prawdopodobnie jednak w jego skład nie wchodziły Kujawy, które należały, podobnie jak wschodnia Wielkopolska, do dzielnicy senioralnej. Bolesław był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną, poślubioną prawdopodobnie w 1136, była Wierzchosława Nowogrodzka, córka księcia nowogrodzkiego Wsiewołoda. Z tego małżeństwa Bolesławowi urodziło się troje dzieci. Najstarszy syn otrzymał imię ojca. Bolesław Bolesławowic (1156-1172 ) zmarł młodo. Z pierwszego małżeństwa pochodziła także nieznana z imienia córka, która poślubiła księcia drohiczyńskiego Wasylka i syn Leszek. Po śmierci pierwszej żony Bolesław Kędzierzawy ożenił się po raz drugi z nieznaną bliżej Marią (wzmiankowana jedynie 31 grudnia 1167 r.). Niegdyś sądzono, że mogła być ona matką dwojga młodszych dzieci księcia. Po odkryciu monet Leszka, który nazywa siebie na nich synem Bolesława i Anastazji (drugie imię Wierzchosławy), pogląd ten okazał się mylny. Bolesław IV Kędzierzawy zmarł 5 stycznia 1173 r. i został pochowany (prawdopodobnie) w katedrze płockiej u boku ojca i dziada. Opiekę nad małoletnim synem Leszkiem, dziedzicem dzielnicy mazowieckiej, polecił nowemu seniorowi dynastii Mieszkowi III Staremu, który przejął po nim rządy w Małopolsce.